Laagterecords rivieren op komst, en droogte voor vis en groen

LOBITH - Door hoge temperaturen en de aanhoudende droogte dreigen er laagte-records in waterstanden, met alle gevolgen van dien.

Dat geldt op korte termijn mogelijk al voor het waterpeil in de rivieren. "Het water heeft nog nooit eerder in deze tijd van het jaar zo laag gestaan. We gaan in de Rijn bij Lobith de komende dagen waarschijnlijk naar minder dan 7 meter boven NAP", zegt Alphons van Winden van waterpeilen.nl.

"Die lage stand van 7 meter halen we iedere vier à vijf jaar wel een keer, maar niet al in de zomer. Dat gebeurt bijna altijd pas in het najaar als het over een veel langere periode droog is geweest", licht Van Winden toe. "Het laagste punt bereikten we in 2018, toen bij Lobith 6.50 meter boven NAP gemeten werd. Ik weet niet of we dat nu uiteindelijk ook gaan halen."

Rivierbodem zakt

Volgens Van Winden zeggen de waterstanden steeds minder als ze worden vergeleken met voorgaande jaren, zeker uit een verder verleden: "Het is niet echt een eerlijke vergelijking meer. Omdat de rivierbodem langzaam wegzakt en dieper komt te liggen, moet je eigenlijk niet meer kijken naar hoogte van het water ten opzichte van het NAP, maar naar de hoeveelheid water die ons land binnenkomt."

Maar ook met deze meetmethode worden de conclusies over de droogte niet veel rooskleuriger. "Normaal gesproken komt er in deze tijd van het jaar 2100 kubieke meter water per seconde bij Lobith ons land binnen, dit weekend wordt dat waarschijnlijk ongeveer 900 kuub per seconde. Dat hebben we nog niet eerder meegemaakt", vertelt Van Winden.

Droog en dor

De waterstanden in de rivieren die door Gelderland lopen, worden vooral bepaald door de neerslag in Duitsland en de achterliggende Alpenlanden. Het is in deze gebieden al vijf maanden heel droog. Volgens de deskundigen van waterpeilen.nl is het nu in Gelderland en de meeste andere delen van Nederland nog redelijk groen omdat er in juni in ons land nog redelijk wat neerslag is gevallen, maar ze verwachten dat het snel overal droger en dorrer gaat worden als de regenval ook in Nederland uitblijft. Zeker ook omdat de verdamping groot is door de hoge temperaturen van dit moment.

Vissen redden

De droogte heeft uiteraard gevolgen op het land, onder anderen voor de boeren. Maar op en in het water zijn de lage waterstanden ook merkbaar. De diepgang van grote schepen kan een probleem worden en onder andere bij Arnhem zijn woonboten al droog komen te liggen. Sportvisserij Oost-Nederland is op een aantal plaatsen - onder andere bij Terwolde - begonnen met het 'afvissen' van plassen of kolken omdat door de lage waterstand grote vissterfte dreigt. Vrijwilligers vangen de vis en zetten deze op andere plekken uit waar nog voldoende water is.

Alphons van Winden van waterpeilen.nl ziet nog wel een lichtpuntje ten opzichte van de afgelopen jaren: "We zijn nu beter op de droogte voorbereid dan in 2018, de vorige grote droogteperiode. Dat is achteraf een goede les geweest, op basis waarvan er nu allemaal scenario's gemaakt zijn. Wie mag welke hoeveelheden water innemen, hoe het gaat met het lozen van koelwater, dat soort dingen. Een landelijke commissie zorgt ervoor dat dat allemaal ordentelijk verloopt. Het gaat in die zin relaxter dan in 2018."

Zie ook: Zuinig met je zwembadwater: zo kan het